"O północy... czyli Opis obyczajów III"
reż. Mikołaj Grabowski - sala OSP w Rzeczycy

"Będę pisał, póki będę mógł, a w którym miejscu i czasie ustanę ten będzie końcem pracy mojej" ks. Jędrzej KitowiczTo niezwykle szczere wyznanie napisał, w brulionowej przedmowie, swoich Pamiętników czyli Historii Polskiej ks. Jędrzej Kitowicz. Ambitny i pracowity, nie zabiegający o względy wielkich tego świata, chciał zostać wiernym i niezależnym świadkiem swoich czasów

Wbrew opiniom niektórych historyków, marzenie ks. Kitowicza spełniło się. Napisał dzieło wyjątkowo niezwykle, łączące planowość i systematyczność z umiejętnością operowania dygresją, która cechuje gatunek tak specyficzny dla naszej kultury, jakim jest gawęda szlachecka.

To Opis obyczajów, dokładny, wnikliwy, a nawet drobiazgowy. Badacze twórczości Kitowicza zachodzą w głowę, skąd przyszedł mu pomysł dzieła tak nowatorskiego, nie mającego właściwie żadnych wzorów.

Dlatego, tym mocniej, cieszę się i jestem bardzo wdzięczny, że Mikołaj Grabowski, po raz kolejny, przywraca pamięć o ks. Jędrzeju Kitowiczu, który wymyka się wielu historykom wszelkiemu zaszufladkowaniu. Mikołaj Grabowski, który okazuje się wielkim znawcą dzieł rzeczyckiego Plebana, w niezwykły sposób, wprowadza nas w klimat i atmosferę czasów za panowania Augusta III. Nie bez znaczenia jest również i ten fakt, że realizacja tego teatralnego przedsięwzięcia ma miejsce w Rzeczycy, gdzie powstały największe dzieła ks. Jędrzeja Kitowicza – Pamiętniki czyli Historia Polski oraz Opis obyczajów za panowania Augusta III. I nawet, jeśli początkowo „mizerne to było probostwo”, bo kościół i plebania w ruinie, młyn nieczynny, pola i łąki zarosłe, inwentarzy żadnych, to właśnie tu „proboszcz rzeczycki” cierpliwie stawiał na nogi swoje gospodarstwo.

Jakże więc dziś nie dziękować temu rzeczyckiemu historykowi i gospodarzowi parafii, który wymyka się wszelkim stereotypowym klasyfikacjom?

Dlatego też niech naszym rzeczywistym „dziękuję” będzie nie tylko ulica ks. Jędrzeja Kitowicza, ale i muzeum, które ma powstać, i spektakl teatralny w reżyserii Mikołaja Grabowskiego. Jestem przekonany, że Opis obyczajów za panowania Augusta III, który doczekał się powszechnego uznania, zarówno historyków, jak i wielbicieli sztuki pięknego pisania, będzie też i dla nas ucztą nie tylko duchową, estetyczną i kulturalną, ale i prawdziwym dotykaniem piękna.

Ks. Henryk Linarcik
Proboszcz Rzeczycy
19 lutego 2010

Źródło: Dziennik Teatralny